Theti reisverslag

Hallooooo mensen!!

Daar zijn we weer, gezond en wel! Alhoewel, stefan is vandaag een beetje ziek. Normaal word ik altijd een keertje ziek tijdens vakantie, maar nu heb ik het stokje doorgegeven aan hem, arme jongen!

Wat een leuke reacties allemaal weer zeg! Erg leuk om te lezen hoe iedereen meeleest en meeleeft. Ik zal even proberen te reageren op de verschillende vragen die gesteld werden.

Allereerst praktisch: mam, er staan nog 2 zakken voer op de plank in de berging dus je hoeft niet te kopen!!
Kees, we hebben in Theti iemand met een calimero dopje op gezien, kon met moeite mn lachen inhouden omdat ik steeds aan calimero moest denken haha! Maar verder heb ik ze nog bij niemand gezien! Misschien is de mode intussen verandert...
Oma, hoe de verhoudingen tussen mannen en vrouwen liggen is volgens mij nog redelijk conservatief. Toen we in de bergen verbleven hielp stefan een keer met afruimen van de tafel, waarna de vrouwen vervolgens niet meer bijkwamen van het lachen. Maar misschien is het in de grotere steden iets minder traditioneel, hoewel je hier in Skhoder voornamelijk mannen op straat ziet.

Nou, het zal een lang verslag worden want we hebben onwijs veel indrukken en ervaringen opgedaan. Het is een beetje wazig in m'n hoofd, dus ik hoop het goed weer te kunnen geven.

Vrijdagmiddag hebben we de reis geregeld via Petrit van het kantoortje, zal ik maar zeggen. Die middag hebben we nog gepoold in een biljardcafe, wat erg leuk was, aangezien ze daar waarschijnlijk nog nooit een vrouw hadden zien poolen. Dus algauw stond er veel bekijks om onze tafel heen, maar die dropen ook weer snel af toen ze zagen hoe belabberd we speelden.
Smiddags van 3 tot 6 was het werkelijk uitgestorven op straat, alle winkels dicht, en ook alle bars en restaurants dicht. Het was bloedverziekend heet die dag. Later hoorden we van onze gids dat er in Albanie met zulke hitte (boven de 40 graden die dagen) een doktersadvies wordt gegeven om de schaduw en de koelte op te zoeken. Vandaar dat we niemand zagen op straat. Om 18.00 uur kwam iedereen weer uit z'n huisje en liepen de terassen vol. Ook hier is mensen kijken en op terrasjes zitten een favoriet tijdverdrijf. Ik denk dat je roddelen daar ook onder kunt scharen.

De volgende ochtend wachtten we vol spanning af wat er zou gebeuren en of er uberhaupt wel iemand zou komen om ons op te halen. Maar inderdaad, om precies 8.00 uur kwamen er 2 mannen binnenlopen: Petrit en een jonger iemand, onze gids Giovanni. Petrit leverde ons over aan Giovanni, die prima engels sprak. Met zijn 25 jaar paste hij ook meer bij ons dan de extraverte Petrit. De vader van Giovanni was onze chauffeur in zijn eigen auto, een Mitshibushi jeep (hoe schrijf je dat?). En dat een 4x4 echt nodig is zou later blijken.
Na 10 minuten rijden kwam er nog iemand in de auto. We zaten toen dus met zn 5en in de auto, en dat is best krap voor zo'n lange rit. We reden de stad uit, richting het Skoder meer waar we langs reden (dit keer de Albanische kant uiteraard). Naarmate de weg vorderde zag je steeds minder huizen, werd de weg slechter en zag je steeds meer dieren op de weg. We hebben gezien: ezels, schapen, koeien, paarden en varkens. Soms kan je ze met moeite ontwijken.
Bij Boga, de laatste bewoonde plek voor je de alpen inrijdt stopte het asfalt abrupt. Het pad erna is niet eens een weg te noemen. Het zijn twee bandensporen met enkel keien, grijs en zand, vol met kuilen, hobbels en gaten. Je kan je wel voorstellen hoe hobbelig dat is. Met slechts 20km per uur (en dat is topsnelheid, want als je geen jeep hebt kan je misschien 10km per uur) hobbelden we over de weg. De weg bleek niet zo gevaarlijk als we dachten, we hadden verwacht dat het langs kliffen zou rijden, maar daar was geen sprake van (gelukkig). Na 3,5 uur rijden inclusief ergens koffie te hebben gedronken, waren we eindelijk op plaats van bestemming. Tijdens de rit hadden we de gelegenheid om kennis te maken met Giovanni en vertelde hij het een en ander over het gebied en bepaalde cultuurzaken. Toch moet ik zeggen dat ik me er meer van had voorgesteld. Hij reageerde soms niet op vragen en vertelde in totaal niet zo heel veel.

In theti aangekomen zouden we bij de familie Carku overnachten, maar daar bleek geen plek, dus moesten we het bij een volgende familie proberen. Bij Huize Fran Molla was wel plek, en werden we meteen hartelijk welkom geheten. We voelden ons hier meteen heel erg welkom, en de familie gaf ons een goed gevoel. We zouden hier 3 nachten blijven inclusief 3 maaltijden, want dit dorp is zo klein en afgelegen dat er op sommige plekken geen stroom is, en als die er is erg variabel is (de netspanning verandert steeds, wat je ziet aan de gloeilampjes). Stromend water halen ze hier uit hun eigen bron van beekjes uit de bergen: lekkerder water bestaat echt niet! Je proeft gewoon de zuiverheid, niet uit te leggen. Er zijn hier verder geen winkels of andere voorzieningen. Als je ziek wordt of gewond raakt heb je een probleem, ambulances of helikopters komen hier niet: het is dan dus minstens 3,5 uur terugrijden over die hobbelweg om hulp te krijgen.

We legden onze tassen af en gingen gelijk met Giovanni mee, want hij zou ons de watervallen en de kloof laten zien verderop. Ik vroeg of bergschoenen nodig waren: neehoor, gewone schoenen waren prima. Nou, als een local dat tegen je zegt, trek dan je beste bergschoenen aan die je hebt want mijn ballerina's kunnen regelrecht de prullenbak in na deze wandeling.
De wandeling voer langs de oude gebouwen in theti waarover Giovanni vertelde, maar wat we al in de reisgids hadden gelezen. Er is een oude toren waar mannen zich in opsloten tijdens bloedwraak kwesties totdat deze waren opgelost. Dat kon door een overeenkomst te sluiten of door iemand anders te laten boeten (te vermoorden). Bloedwraak of beter bekend als eerwraak komt op sommige plekken in Albanie nog steeds voor, hoewel het zeer zeldzaam is geworden. De redenen hadden vaak betrekking op landgrenzen (erfafscheiding) of betroffen persoonlijke kwesties.

De weg ging verder over velden, over hekken via gammele laddertjes en door riviertjes en rotspartijen. Theti ligt in een vallei, omringd door de alpen. Het is heel sprookjesachtig in deze omgeving.
Na een heel stuk lopen kwamen we dan eindelijk bij de waterval aan. Wauw, wat een plaatje! Het helderblauwe water stort zich van 25 meter hoogte het meer in, dat eveneens zo helder van kleur is. Nadat we even de tijd hadden genomen te genieten van dit natuurgeweld liepen we verder naar de Gorge, de kloof. Op een brug keek je 40 meter naar beneden naar het water onder je, dat zich een weg door de smalle kloof baande. Ook dit was weer prachtig om te zien. Hierna gingen we weer terug naar 'huis' voor de lunch (het liep tegen 4en). We spraken met Giovanni af dat we zelfstandig de routes zouden gaan lopen door de bergen, want Giovanni loopt veel te snel voor ons en gunt amper tijd om om je heen te kijken of foto's te kunnen nemen. Daarnaast bleken de wandelroutes pasgeleden te zijn gemarkeerd, waardoor het prima zonder gids te doen is. Als we dat hadden geweten hadden we hier niet voor hoeven betalen, maarja, het zij zo.

Eenmaal bij het huisje maakten we kennis met Ida, de schoondochter van Loela en Fran. Loela en Fran zien er uit als plaatjes uit een boek. Fran is klein en mager, donkerbruin van de zon en bijna een verschrompeld appeltje, dat veel raki drinkt en sigaretjes draait. Maar hij is zeker niet lui, want hij hakt zelf het hout met zijn kleine lijfje, en zorgt voor de dieren. Loela is de oma die ieder kind zich zou wensen. Ik mis haar nu al, want wat een schat van een mens is zij! Loela dat er alles aan om je geliefd te doen voelen en het je naar de zin te maken. Ida is veel jonger (in de 30) en draait het gasthuis. Samen zorgen ze voor het eten en het huishouden. Toen we terugkwamen van de wandeling konden we meteen gaan zitten. Loela schonk meteen een glas raki in als welkom. Voor mensen die het niet weten: in deze cultuur is het onbeleefd om dingen te weigeren. Het is een blijk van waardering voor hun als je neemt wat zij je aanbieden. Dus goten we de ijzersterke raki naar binnen ;) Daarna kwamen de vrouwen met schalen aangelopen. Een mand brood, een bord kaas (een halve kilo fetakaas is hier niet veel), een bord penne met verse saus van tomaten, een bord salade van komkommers en tomaat, een bord met schapenvlees... En je moet nagaan: alles is hier biologisch en vers. Er lopen hier schapen in de tuin, kippen lopen voor je voeten, de koe moet soms uit de weg gestuurd worden voordat hij naar binnen loopt... Het is een totaal andere wereld, en een hele mooie! We voelden ons ontzettend rijk door hier te zijn, te midden van de prachtige natuur, omringd door lieve mensen...

Later kwamen de ouders van Ida, die oorspronkelijk uit Italie komen. Ida heeft zelf 2 kinderen, en ook hun neefje was er. Ook deze mensen waren ontzettend warm en hartelijk. Weer wat later kwam er een hele groep mensen bij, Albanezen die samen 1 grote familie vormden.
Hoewel niemand engels sprak konden we toch heel goed aan elkaar duidelijk maakten wat onze bedoelingen waren. Toen de grote groep arriveerde was er een jongen van 23 bij, Marian, die wel engels sprak. Hij kon de belangrijkste dingen vertalen als dat nodig was.
Het dagritme is hier behoorlijk anders dan de nederlandse, zoals ik al had gezegd. Aangezien we rond 4 uur lunchen, laat het diner zich niet eerder dan half 10 zien hier.

Dus onder een prachtige sterrenhemel die avond namen we met 16 man plaats rond de bij elkaar gezette tafels, op boomstronkjes, bankjes en stoeltjes, terwijl het eten bord na bord na bord werd opgediend, tot de hele tafel uitpuilde van het eten. De gasten praatten gezellig met elkaar en dankzij de drank zat de sfeer er goed in bij iedereen. Raki uit petflessen en zelfgebrouwen wijn in een andere petfles, onze avond kon niet meer stuk. We stelden onszelf aan elkaar voor, deelden de wijn en het eten, en op den duur werd er zelfs even gezongen, maar vooral heel veel gelachen. De mensen zijn hier veel lichamelijker aangelegd, en een arm om je heen, een kus op je wang of een knuffel komen hier dan ook regelmatig voor, wat ons een warm gevoel gaf.

Ik weet dat het misschien onsamenhangend klinkt allemaal, maar deze indrukken waren behoorlijk overweldigend. We voelden ons als 1 grote familie en alsof we er al weken waren.

De volgende dag was Giovanni al om 8 uur bij ons, terwijl we nog aan het ontbijt zaten van brood, kaas, een enorme klomp boter en verse honing (de bijenkorven staan bovenaan de heuvel). Hij zou ons naar het begin van de route leiden, waarna we zelf verder zouden gaan. Het was nog een uur lopen naar de start, maar het weer was goed, lekker koel met een flinke wind. De wandeling was erg zwaar, zelfs met goeie schoenen en wandelstokken, maar we werden beloond met prachtige vergezichten en natuurspektakels. Op de top waaide het zo hard dat we besloten niet verder te gaan en weer terug te keren. Rond 4 uur waren we weer terug bij ons huisje. Daar gaf Loela een knuffel aan me en zei dat ze ongerust was geweest over me. Wat een lieve vrouw was het toch! Smiddags ging steef net als de dag ervoor voetballen met de kinderen en hun opa op hun eigen voetbalveldje onderaan de heuvel.

Die avond vertelde Marian ons dat ze van plan waren een schaap te slachten en die gezamenlijk te betalen. Wauw, wat was dat nou! Er liepen die middag nog 9 schaapjes, maar een uur later nog maar 8. We zouden ieder een bedrag aan het egzin betalen voor het schaap, dat behoorlijk wat geld moet kosten. We waren die avond met 18 mensen. Weer vloeide de wijn rijkelijk en ook de raki werd veel gedronken. En toen kwam daar het lam aangedragen. Een dorpeling verderop had de slacht op zich genomen. Het schaap was vastgebonden aan het spit, je zag zo het hele schaap eraan hangen! Hoe bizar is dit voor ons! De mannen namen de klus op zich het beest in stukken te snijden, en mijn hemel, wat zit er een hoop vlees aan zo'n beest! Het was inderdaad superlekker, zoals je kan verwachten, en de sfeer was weer fantastisch. Als laatste die avond kwam de kop van het schaap aan tafel. Stefan kreeg de onderkaak met de tong, wat volgens hen het beste stuk van het beest is, omdat hij vrij van vet is. Zonder pardon rukte iemand de tong los van de kaak en gaf het aan stefan. Gatverdamme, gelukkig had ik al genoeg gegeten. Mijn overbuurman kreeg de andere helft van de kop, met de ogen en hersenen. Zonder slag of stoot lepelde hij de hersenen op en porde de ogen eruit, die hij ook weer smaakvol oppeuzelde. Wat bizar was dit! De mensen lagen in een deuk vanwege onze preutsheid hierover, want orgaanvlees zijn delicatessen in dit land.

Die volgende ochtend was het opstaan even zwaar, omdat de avonden laat worden hier, en we maar weinig hadden geslapen. Deze dag gingen we naar de valbona pass, dit nog steiler en in nederlandse begrippen praktisch onbegaanbaar was dan de vorige dag. De route was slopend, maar liep voornamelijk door bossen heen, wat voor koelte zorgde. Op een gegeven moment kwamen we in een veld waar wilde aardbeiden groeien. Aardbeien! Kun je het je voorstellen?? We hadden genoeg water bij ons, dus gooiden we 1 flesje leeg en gingen op zoek naar de lekkere vruchtjes. En dit zijn werkelijk net snoepjes uit de natuur! Zo zoet heb je ze nog nooit geproefd. We vulden het flesje halfvol met de kleine vruchtjes en besloten die op de top verder op de eten. Deze route was naar onze mening verder minder spectaculair, en we werden niet beloond met zoveel moois als de dag ervoor. Toch hebben we ons prima vermaakt.

De tocht terug was zwaar, half van de berg afglijdend inclusief meerdere keren vallend, ondanks onze stokken kwamen we beneden. De weg is gewoon een stroom grind waarin je mee glijdt, bijna verticaal.

Weer terug bij het huisje waren we helemaal gesloopt. Het grote gezin was nu vertrokken, maar er waren 2 andere gezinnen nog wel. We konden niet meer zo leuk kaarten zoals de dag ervoor, want onze vrienden waren weg. We hebben even geslapen omdat we zo moe waren en savonds aten we weer erg laat. Die middag kregen we trouwen de schapenlongen bij de lunch. We hebben beiden een hapje geprobeerd uit beleefdheid, maar bah bah, dat hoeft echt niet naar nederland geimporteerd te worden. Het smaakt net zo vies als het klinkt...

Na het eten hebben we een kleedje en kussens gepakt en op het grasveld onder de hemel gelegd. Daar hebben we voor de laatste keer genoten van de prachtige hemel VOL met sterren hier. We hebben 2 vallende sterren gezien deze dagen en de hele melkweg is zichbaar. Het is hier zo donker, en zo helder, dat je de sterren ziet flikkeren als vlammetjes in de hemel. Dat is echt bizar mooi.

Vannochtend sliepen we eindelijk een keertje uit, wat wel nodig was. Helaas voelde steef zich niet goed en heeft hij op een gegeven moment zijn hele maaginhoud eruit gegooid. Gelukkig voelde hij zich daarna wel een stuk beter, wat goed uitkwam voor de rit terug naar de stad over de hobbelweg.

Het afscheid was bijna emotioneel. Loela drukte me nog een hele zak walnoten in de handen, de schat. De ouders van Ida zoende ons en knuffelde ons, Fran gaf me een handkus en een knuffel en ook Steef kreeg de nodige aandacht. Loela en Ida liepen een stuk met ons mee naar boven. Oud als ze is trok Loela mijn backpack op haar rug en liep viev op haar badslippers de berg omhoog. Die is niet wijs!! Boven op de heuvel maakte Ida een bloemenkrans voor me en daarna kregen we de laatste knuffels en kussen voor we weggingen. In de auto kreeg in een brok in mn keel van al deze liefde die ze ons gaven in zo'n korte tijd. Ik hoop dat we hen de foto's kunnen sturen, maar ik weet niet of er post is. We zullen ze in ieder geval een smsje sturen via een vertaalmachine op internet.

Terug in Skoder werden we bij petrit afgezet. Dis is nog een verhaal apart, want er was een probleem opgetreden tijdens ons verblijf. We hadden Petrit 200 euro vooruit betaald en zouden 100 euro achteraf betalen. petrit had geld meegegeven voor de familie Carku waar we in eerste instantie zouden blijven, maar uiteindelijk verbleven we bij Fran Molla. Maar Carku weigerde het geld aan de familie te geven omdat hij beweerde dat wij zijn gasten waren, terwijl we er niet verbleven. Ida was doodsongerust hoe zij nu aan haar geld zou krijgen. Uiteindelijk hebben wij ida handje contantje betaald, zodat we zeker wisten dat zij het geld zou krijgen. Petrit zou dus geen geld meer van ons krijgen. Hier hadden we met hem over gebeld, en hij had Giovanni hier weer over gebeld, die vervolgens weer met zijn vader overlegde. Oftewel, behoorlijk wat miscomunicatie sloop hierin, en Petrit was een soort van woest toen we hem zeiden dat hij geen geld kreeg van ons maar dat hij zijn geld bij carku moest gaan halen. Dit was verder niet ons probleem, maar het was wel vervelend het op deze manier af te sluiten. Petrit is boos van ons weggelopen en wilde verder niet luisteren naar onze uitleg, die hij niet leek te begrijpen.

Nou goed, we zijn weer terug en een berg aan ervaringen rijker. Morgen gaan we naar Komani, waar we op de ferry naar Fierze zullen stappen. Inderdaad mam, dat moet een supermooie tocht zijn, we zijn erg benieuwd!

Ik hou er nu mee op, mijn vingers zijn lam van het schrijven. Ik kijk uit naar jullie reacties.

Liefs van ons,

Michelle en Stefan